پمپ پکیج چیست و چگونه تعمیر می شود؟

در این مقاله به بررسی مسائل مرتبط با تعمیر و نگهداری پمپ پکیج می‌پردازیم. قبل از اینکه به جزئیات این موضوع بپردازیم، لازم است که نحوه کارکرد پکیج را بشناسیم. پکیج یک سیستم ترموال است که دارای دو بخش اصلی، یعنی رادیاتور و آب مصرفی می‌باشد. این سیستم همزمان با ایجاد گرما از طریق رادیاتور برای مصارف مختلف فعالیت می‌کند؛ اما به دلیل فشار و تنش‌هایی که بر دستگاه اعمال می‌شود، در طولانی مدت ممکن است مشکلاتی برای قطعات پکیج به وجود آید. یکی از مشکلات معمول، خرابی پمپ پکیج است که نیاز به تعمیر و گاهاً تعویض دارد. در این مقاله بررسی می‌کنیم که پمپ پکیج چیست و چگونه تعمیر می‌شود؟

 

آشنایی با پمپ پکیج و انواع آن

پمپ پکیج به عنوان یک پمپ حرارت مرکزی یا پمپ سیرکولاتور شناخته می‌شود و درون هر پکیج گرمایشی حضور دارد. این نوع پمپ به منظور مدیریت مناسب جریان آب گرم استفاده می‌شود. عملکرد پمپ پکیج به این صورت است که ابتدا آب گرم از مبدل پکیج جمع‌آوری شده و سپس از طریق لوله‌ها به سراسر ساختمان منتقل می‌شود. این جریان آب گرم باعث تأمین حرارت مورد نیاز رادیاتورها و شیرهای آب گرم می‌شود.

پمپ پکیج دارای دو نوع بدنه است و شامل پمپ سیرکولاتور با بدنه چدن و بدنه استیل می‌باشد. این پمپ در بخش پایینی پکیج قرار می‌گیرد. عموماً از پمپ پکیج تک دور در این سامانه‌ها استفاده می‌شود. از آنجا که پمپ پکیج باعث چرخش آب در سیستم گرمایش و مصرفی ساختمان می‌شود، عدم عملکرد صحیح این پمپ ممکن است باعث اختلال در کارایی سیستم گرمایش مرکزی ساختمان شود.

 

قطعات پمپ پکیج و نقش هر قطعه

پمپ پکیج یک قطعه حرارتی بوده که از اجزای مختلفی تشکیل شده است. آشنایی با این قطعات و نقش هرکدام از آن‌ها می‌تواند در رفع خرابی‌های پمپ پکیج بسیار مفید واقع شود. در ادامه به ارائه توضیحاتی درباره هر یک از قطعات پمپ پکیج می‌پردازیم:

 

کیسینگ

کیسینگ قسمت بیرونی و پوسته‌ی خارجی پمپ پکیج است. این قسمت به عنوان یک محافظت کننده‌ برای بقیه قطعات پمپ می‌باشد.

 

یاتاقان

پروانه‌های داخلی پمپ پکیج با کمک یاتاقان حرکت می‌کنند و در حقیقت یاتاقان ها چرخش پروانه‌ها را آسان می‌کنند.

 

روتور یا شفت

روتور بخشی از پمپ است که به عنوان پره‌های پمپ شناخته می‌شود. نقش اصلی شفت یا روتور، ایجاد جریان آب در مدار پکیج است.

 

استاتور یا سیم پیچ

استاتور یا سیم پیچ در پمپ پکیج نقش ایجاد میدان مغناطیسی را بر عهده دارد. این میدان مغناطیسی باعث حرکت آب در داخل پمپ می‌شود.

 

جعبه تقسیم برق

جعبه تقسیم برق در پمپ پکیج برای روشن و خاموش کردن پمپ از برق استفاده می‌کند. الکتریسیته ابتدا وارد جعبه تقسیم برق می‌شود و سپس به سیم پیچ پمپ منتقل می‌شود.

 

توربین یا پروانه

با چرخش توربین یا پروانه، آب گرم تولید شده در داخل پکیج به لوله‌ها منتقل می‌شود.

 

هوزینگ

هوزینگ قطعه‌ای است که در قسمت پشتی پمپ پکیج قرار می‌گیرد. این قطعه از جنس پلاستیکی بوده و وظیفه‌ی حفاظت از قطعات داخلی پمپ را دارد.

 

پیچ بازدید

با کمک پیچ بازدید می‌توان اقداماتی مانند رفع گیرپاژ پمپ پکیج، هواگیری و بررسی وضعیت سلامتی پمپ را به سادگی انجام داد.

 

خازن موتور

خازن موتور نقشی مشابه سایر خازن‌ها دارد و انرژی لازم برای راه‌اندازی موتور پمپ را ذخیره می‌کند. با استفاده از خازن موتور، هر بار که پمپ روشن می‌شود، فشار مضاعف به موتور پمپ وارد نمی‌شود.

 

کلید تغییر سرعت پمپ

کلید تغییر سرعت در پمپ پکیج با 3 حالت کاری مختلف قابل تنظیم است و میزان دبی پمپ را کنترل می‌کند. در حالت پیش‌فرض، دبی پمپ به بیشترین مقدار خود می‌رسد. این کلید می‌تواند برای کاهش مصرف انرژی پمپ نیز مورد استفاده قرار گیرد. با دانستن نقش هر یک از قطعات پمپ پکیج، می‌توان در صورت بروز خرابی بهترین اقدامات را انجام داد و سیستم گرمایشی خانه را تعمیر نمود.

 

انواع پمپ‌های پکیج دیواری و کاربردهای آن‌ها

پمپ‌های استفاده شده در سیستم‌های پکیج دیواری به یکی از دو مدل زیر تقسیم می‌شوند:

 

پمپ سیرکولاتور

در اکثر پکیج‌های دیواری، از پمپ سیرکولاتور یا سیرکوله برای به گردش درآوردن آب در مدار گرمایش استفاده می‌شود. این نوع پمپ قادر است سیال را با دماهای 100-130 درجه سانتیگراد به راحتی پمپاژ کند. پمپ‌های سیرکولاتور بر اساس نحوه قرارگیری در مدار سیستم‌های گرمایشی به دو دسته پمپ خطی و پمپ مکش از ته تقسیم می‌شوند.

 

پمپ سیرکولاتور خطی

این نوع پمپ‌ها به عنوان الکتروپمپ‌های کم صدا معروف‌اند و در اندازه‌های نیم اینچ تا شش اینچ تولید می‌شوند. دور موتور پمپ سیرکولاتور خطی حدود 1500 تا 3000 دور در دقیقه است و به دلیل مصرف کم انرژی، در رده پمپ‌های کم مصرف A و B قرار دارد. پمپ سیرکولاتور خطی بر روی مدار نصب می‌شود.

 

پمپ سیرکولاتور مکش از ته

در سیستم‌های گرمایشی با ظرفیت بالا مانند موتورخانه‌ها، از پمپ سیرکولاتور مکش از ته استفاده می‌شود؛ زیرا در این موارد، ظرفیت مدار بسیار بالا است و استفاده از پمپ‌های خطی کوچک مناسب نیست. پمپ مکش از ته روی شاسی زمین نصب می‌شود و لرزه‌گیرهایی در زیر آن قرار داده می‌شوند تا ارتعاشات را کاهش دهند.

 

پمپ گراندفوس

یکی از انواع پمپ‌های استفاده شده در پکیج‌ها به نام پمپ گراندفوس است. این نوع پمپ به دلیل تحمل دماهای بالا و کیفیت بی‌نظیر خود، قادر است به بهترین شکل آب گرم پکیج را منتقل کند. مهمترین ویژگی پمپ سیرکولاتور گراندفوس این است که ساختار پمپ پکیج آن بدون سیل مکانیکی می‌باشد. همچنین، بدنه و پروانه این پمپ از موادی مانند چدن و کامپوزیت ساخته شده‌اند که مقاومت بالا در برابر پوسیدگی و زنگ زدگی دارند. نه تنها پمپ سیرکولاتور گراندفوس مختص پکیج‌هاست، بلکه می‌توان از نمونه‌های دیگر این پمپ در جابجایی مواد دارویی، سیالات شیمیایی و سایر کاربردهای صنعتی و تأسیساتی استفاده کرد.

 

تست پمپ پکیج و روش‌های آن

برای اطمینان از سالم بودن یا خرابی پمپ پکیج، لازم است این قطعه را تست کنیم. برای انجام تست پمپ پکیج، ابتدا باید پمپ را از هوزینگ پمپ جدا کنیم. هوزینگ پمپ پکیج با استفاده از چهار پیچ بلند به بدنه پمپ متصل شده است؛ بنابراین، برای آزادسازی آن، کافی است پیچ‌ها را با استفاده از آچار آلن باز کنیم. بعد از باز کردن پیچ‌ها، هوزینگ همچنان به پکیج متصل می‌ماند و بدنه پمپ در دستان ما خواهد بود. در این مرحله، می‌توانیم به دو روش پمپ پکیج را تست کنیم:

 

تست چرخش روتور

روتور بخشی از پمپ است که در داخل استاتور قرار دارد و چرخش آن ایجاد می‌شود. با استفاده از کمی فشار دست، روتور را از داخل استاتور بیرون بکشیم. در وضعیت عادی، روتور باید به صورت روان و بدون وقفه بچرخد؛ بنابراین، با یک حرکت ساده دست، روتور را چرخانده و نحوه چرخش آن را تست می‌کنیم. اگر روتور به طور روان و نرم شروع به چرخش کند، به این معنی است که روتور پمپ سالم است؛ اما اگر چرخش روتور همراه با صدا و گیرکردن باشد، به این معنی است که روتور خراب است و باید کل پمپ تعویض شود.

 

تست برقی استاتور

در بالای استاتور پمپ پکیج، یک محفظه کوچک برای قرار دادن خازن پمپ وجود دارد. برای دسترسی به خازن پمپ، کافی است پیچ بالایی قاب محفظه را باز کنیم. سپس می‌توانیم به دو روش سلامتی خازن و استاتور پمپ پکیج را تست کنیم.

روش اول: در این روش، دو سیم را به ترمینال‌های فاز و نول کنار خازن پمپ پکیج وصل می‌کنیم و سپس سیم‌ها را به صورت مستقیم به برق متصل می‌کنیم. اگر پمپ پکیج سالم باشد، با وصل شدن به برق، روتور شروع به چرخش خواهد کرد.

روش دوم: این روش بیشتر برای تست سلامتی خازن استفاده می‌شود. در این روش، از مولتی‌متر استفاده می‌کنیم. با کمک مولتی‌متر، میزان ظرفیت خازن پمپ را اندازه‌گیری می‌کنیم. اگر پمپ پکیج سالم باشد، ظرفیت خازن باید با مقدار استاندارد مطابقت داشته باشد.

با انجام تست‌های مذکور، می‌توانیم از سالم بودن یا خرابی پمپ پکیج مطمئن شویم و در صورت لزوم، اقدامات لازم را برای تعمیر یا تعویض پمپ انجام دهیم.

 

تنظیم پمپ پکیج و روش‌های آن

هنگامی که پمپ پکیج از حالت تنظیم خارج شود، ممکن است عملکرد کلی پکیج را تحت تأثیر قرار دهد. در صورت گیر کردن پمپ پکیج، نیاز به تنظیم مجدد آن وجود دارد. گیر کردن پمپ پکیج زمانی رخ می‌دهد که رسوبات اطراف روتور جمع شده و مانع چرخش آن می‌شوند. برای رفع گیر پمپ پکیج، ابتدا با استفاده از یک پیچ گوشتی سعی کنید روتور یا محور چرخان پمپ را بچرخانید.

اگر حجم رسوبات جمع شده در اطراف روتور زیاد است، روتور را به آرامی از داخل بدنه پمپ بیرون کشیده و آن را با استفاده از کمی مایع ظرفشویی و مسواک شستشو دهید. سپس روتور را مجدداً در محل قبلی خود قرار دهید. همچنین با استفاده از کلید تنظیم سرعت پمپ، می‌توانید سرعت چرخش پمپ پکیج را بر اساس متراژ خانه خود تنظیم کنید. این کار باعث تنظیم مقدار گرمایش پکیج بر اساس متراژ ساختمان می‌شود. با انجام روش‌های مذکور، می‌توانید پمپ پکیج را به حالت تنظیم شده برگردانید و موجب عملکرد بهینه آن شوید.

 

آموزش تعمیر پمپ پکیج

در مرحله بعدی، نیاز است که با روش‌های تعمیر پمپ پکیج آشنا شویم. در ادامه، روش‌های معمول برای رفع خرابی‌های رایج در پمپ پکیج برای شما توضیح داده می‌شود.

 

بررسی و تعمیر کارکرد یکسره پمپ پکیج

مشکلات متعددی می‌تواند منجر به کارکرد یکسره پمپ پکیج شود، از جمله این موارد می‌توان به خرابی برد و قرارگیری نامناسب پمپ در پکیج اشاره کرد. برای رفع این مشکل، ابتدا باید برد پکیج و سپس سلامتی استاتور پکیج توسط تعمیرکار مورد بررسی قرار گیرند. در مرحله بعدی، نحوه قرارگیری پمپ در پکیج چک می‌شود؛ به عبارت دیگر، با یک جابجایی کوچک در قرارگیری پمپ، مشکل کارکرد یکسره این قطعه قابل رفع است.

 

تعمیر روشن نشدن پمپ پکیج

عوامل متعددی می‌توانند باعث روشن نشدن پمپ پکیج شوند، از جمله این موارد می‌توان به خرابی برد، خرابی استاتور پمپ، خالی شدن خازن پمپ و نصب اشتباه پمپ پکیج اشاره کرد. برای حل این مشکل شما باید پمپ پکیج را از روی دستگاه باز کرده و به صورت اصولی مجدداً نصب کنید. سپس با استفاده از روشی که درباره تست و تنظیم پمپ پکیج ذکر شد، عملکرد خازن و استاتور پمپ را بررسی کنید. در صورت خرابی این قطعات، لازم است پمپ پکیج را تعویض کنید.

 

تعمیر نشتی آب از پمپ پکیج

دلایل اصلی نشتی آب از پمپ پکیج شامل نصب نامناسب پمپ و پوسیدگی اجزای داخلی پمپ، به خصوص کاسه نمد آن است. برای رفع این مشکل، ابتدا باید موقعیت نصب پمپ پکیج را بررسی کنید و سپس کاسه نمد را تعویض نمایید. با این حال، در اکثر موارد، تنها با تعویض کلی پمپ، می‌توان نشتی پمپ پکیج را رفع کرد.

 

قیمت پکیج

 

تعمیر ایجاد سر و صدای غیرعادی در پمپ

صدای غیرعادی در پمپ پکیج معمولاً به دلیل هوا گرفتن درون قطعه بوجود می‌آید؛ بنابراین، ابتدا باید پمپ پکیج را هواگیری کنیم. برای هواگیری پمپ پکیج، ابتدا شیر آب گرم مصرفی در ساختمان را باز کنید تا پکیج روشن شده و پمپ به کار بیفتد. سپس پیچ هواگیری که در انتهای پمپ پکیج قرار دارد را با یک پیچ‌گوشتی به آرامی در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید. قبل از انجام این کار، حتماً یک دستمال آب‌گیر را زیر پمپ قرار دهید تا آب خروجی از پمپ جمع شود و از ورود آن به برد پکیج جلوگیری گردد.

پایان هواگیری پمپ پکیج را می‌توانید از خروجی آب به همراه حباب‌های هوا تشخیص دهید. پس از تخلیه کامل هوا از پمپ، پیچ هواگیری را با کمک پیچ‌گوشتی به سمت عقربه‌های ساعت چرخانده و محکم کنید. در بعضی موارد، خراب شدن روتور هم می‌تواند باعث صدای غیرعادی در پمپ پکیج شود. در این شرایط، روتور به دلیل ساییدگی محورش، صداهای ناهنجاری تولید می‌کند. تنها راه حل در این موارد تعویض روتور یا تعویض پمپ پکیج است.

 

تعمیر جرم گرفتن پمپ پکیج

از آنجایی که پمپ پکیج در تماس مستمر با آب گرم قرار دارد، جرم گرفتن آن امری طبیعی است. اگر پمپ پکیج جرم گرفته باشد، چرخش روتور به خوبی انجام نمی‌شود و به همین دلیل پمپ پکیج گرم می‌شود. در چنین شرایطی، نباید انتظار داشته باشید پمپ به طور طبیعی عمل کند. نشانه‌هایی مانند کاهش دمای رادیاتورها و عدم هماهنگی بین پمپ و پکیج می‌توانند به شما کمک کنند تا به سرعت متوجه جرم گرفتن پمپ شوید. برای تعمیر جرم گرفتن پمپ پکیج، در ابتدا پمپ را از روی هوزینگ آن جدا کرده و روتور را با استفاده از مایع شوینده تمیز کنید. سپس روتور را در محل قبلی خود قرار داده و به هوزینگ متصل کنید.

 

تعمیر سیم پیچ پمپ پکیج

در اکثر موارد، خرابی سیم پیچ یا بخش استاتور پمپ پکیج به دلیل ورود آب به داخل سیم پیچ رخ می‌دهد. در این حالت، سیم پیچ سوخته شده و دیگر قابل تعمیر نیست. با این حال، با استفاده از تنظیمات متناسب و نصب صحیح پمپ پکیج، می‌توان از بروز مشکلات و خرابی‌های احتمالی جلوگیری کرد و عمر مفید پمپ را افزایش داد. بهتر است برای تعمیرات پیچیده و جبران خرابی‌های جدی، به تعمیرکاران حرفه‌ای و کارآزموده مراجعه کنید.