معرفی بهترین اتصالات لوله کشی ساختمان
اتصالات و سیستم های لوله کشی ساختمانی بخشی از سازه های بنا محسوب می شوند که برای انتقال آب، گاز و فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند. عملکرد بالا و کیفیت مناسب اتصالات و لوله ها بسیار حائز اهمیت است چون اغلب اتصالات در داخل دیوارها قرار می گیرند در نتیجه باید از استحکام لازم برخوردار باشند تا آسیب نبینند و هنگام گرفتگی و استفاده از لوله بازکنی، استقامت کافی را داشته باشند. در این مطلب به معرفی اتصالات لوله کشی همچون انواع خم ها، زانویی، سه راهی، نیپل و بوش و ویژگی های آن ها می پردازیم.
دسته بندی اتصالات معمولا براساس کاربرد، جنس و شکل ظاهری و نحوه اتصال می باشد. در این مطلب به بررسی اتصالات و بیان ویژگی های آن ها براساس کاربرد می پردازیم.
اتصالات براساس کاربرد
- انواع زانویی
- انواع خم ها
- سه راهی یا چهار راهی
- کاهنده ها
- کوپلینگ ها
- درپوش
- مهره ماسوره
- بوش لوله کشی
- نیپل
- فلنج
1-انواع زانویی
زانویی یکی از پرمصرف ترین قطعات لوله کشی ساختمان محسوب می شود. از انواع زانویی برای تغییر جهت و تغییر مسیر لوله ها و در جاهای مخصوصی از لوله کشی ساختمان استفاده می شود. زانویی های پرکاربرد شامل زانویی 90 درجه، زانویی 45 درجه، زانویی شعاع بلند، زانویی شعاع کوتاه و زانویی کاهنده می باشد. به طور مثال؛ زانویی 90 درجه، مسیر لوله را 90 درجه تغییر می دهد. زانویی 45 درجه، مسیر لوله را 45 درجه تغییر می دهد. زانویی شعاع بلند هم برای تغییر مسیر با حفظ مناسب فشار کاربرد دارد چون اندازه آن 5/1 برابر قطر لوله است. همچنین زانویی شعاع کوتاه برای تغییر مسیر با افت فشار، مناسب است چون اندازه آن برابر قطر لوله است. زانویی کاهنده هم تغییر مسیر و اندازه لوله به طور همزمان با حفظ مناسب فشار را انجام می دهد.
2-انواع خم ها
خم ها یکی از کاربردی ترین اتصالات لوله کشی ساختمان هستند و برای تغییر مسیر و جهت لوله از آن ها استفاده می شود. خم ها در مقایسه با زانویی، شعاع بلندی دارند در نتیجه باعث حفظ فشار آب می شوند. خم های لوله در دو نوع سه بعدی و پنج بعدی عرضه می شوند. از خم های پر مصرف می توانیم به خم مایتر و خم برگشتی یا زانویی 180 درجه اشاره کنیم.
خم مایتر: خم مایتر از استاندارد لازم برای لوله کشی برخوردار نیست. با این وجود، در بعضی ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد. در خم مایتر 2، 3 یا 5 قطعه از خود لوله را به یکدیگر متصل می کنند تا یک خم درست شود. این نوع خم معمولا در خطوط کم فشار به کار می رود.
خم برگشتی یا زانویی 180 درجه: خم برگشتی در ابعاد بلند و کوتاه برای تغییر مسیر کامل سیال در بعضی سیستم های سرمایش یا گرمایش کاربرد دارد. به طور مثال؛ در مبدل های حرارتی یا کویل های گرمایشی از خم برگشتی استفاده می شود.
3-سه راهی یا چهار راهی
از اتصال T یا اتصال سه راهی برای توزیع سیال و یا جمع آوری آن استفاده می شود.
اتصال T ، شامل یک لوله کوتاه است که شاخه ای 90 درجه درمرکز آن قرار دارد.
انواع سه راهی شامل سه راهی کاهنده، سه راهی مستقیم، سه راهی جانبی و سه راهی سه بعدی یا اسپریکر می باشد.
سه راهی کاهنده: در این نوع سه راهی قطر انشعاب از قطر لوله کوتاه اصلی، کمتر است.
سه راهی مستقیم: قطر تمام قسمت ها با یکدیگر برابر است.
سه راهی جانبی: در این سه راهی شاخه با زاویه 45 درجه متصل می شود که نتیجه آن کاهش اصطکاک و تلاطم در سیال می باشد.
سه راهی سه بعدی یا اسپریکر: در این نوع سه راهی، نوارهایی در داخل سه راهی جوش داده شده اند که به وسیله آن ها جلوی ورود ناخالصی به انشعاب گرفته می شود.
چهارراهی: کاربرد کمتری دارد و شبیه علامت مثبت است و اغلب برای آب پاشی استفاده می شود.
4-کاهنده ها
در برخی مواقع در مسیر لوله کشی باید اندازه لوله ها کاهش داده شود و برای این کار از کاهنده ها استفاده می شود.
کاهنده هم مرکز یا مخروطی: در این نوع کاهنده انگار که لوله کوچک داخل لوله بزرگ و در وسط آن قرار دارد یعنی هر دو لوله روی یک خط قرار گرفته اند و شکل آنها شبیه مخروط است.
کاهنده غیر هم مرکز: در این نوع کاهنده انگار که لوله کوچکتر داخل لوله بزرگتر قرار دارد در حالی که به دیواره آن چسبیده است. بنابراین مرکز دو لوله روی یک خط قرار ندارد.
سوئج کاهنده: زمانی که لوله های کوچکتر از نوع پیچی یا سوکتی هستند باید از سوئج کاهنده استفاده شود. سوئج کاهنده در دو نوع هم مرکز و غیر هم مرکز عرضه می شود. توجه داشته باشید که ممکن است دو سر سوئج کاهنده، ساده باشد یا اینکه یک سر ساده و یک سر رزوه دار باشد.
5-کوپلینگ ها
کوپلینگ ها به عنوان اتصال دهنده های ساده در لوله کشی کاربرد دارند و بدون هیچ کار یا تغییری دو لوله را به یکدیگر متصل می کنند. انواع مختلف کوپلینگ شامل کوپلینگ کامل، نیمه کوپلینگ و کوپلینگ کاهنده است.
کوپلینگ کامل: از این نوع کوپلینگ برای اتصال سوئج، تیپل و یا لوله هایی با سوراخ کوچک استفاده می شود. انتهای کوپلینگ کامل به شکل سوکت یا رزوه ای می باشد.
نیمه کوپلینگ: برای متصل نمودن انشعاب کوچکی از یک لوله بزرگ، از نیمه کوپلینگ استفاده می شود. این قطعه سوکتی یا رزوه ای است ولی گاهی ممکن است یک سر آن رزوه ای و سر دیگر آن سوکتی باشد.
کوپلینگ کاهنده: برای اتصال دو لوله با اندازه های مختلف از کوپلینگ کاهنده استفاده می شود. این نوع کوپلینگ مانند کاهنده هم مرکز عمل می کند در حالی که اندازه کوچکتری دارد.
6-درپوش
در لوله کشی ساختمان معمولا در دو مورد از درپوش استفاده می شود: در انتهای لوله کشی برای پایان دادن به مسیر از درپوش استفاده می شود. همچنین گاهی در ابتدای کار انشعابی قرار می دهند تا در صورت نیاز بتوانند از آن استفاده کنند، این انشعاب هم با درپوش مسدود می گردد.
7-مهره ماسوره
در لوله کشی های با سوراخ کوچک معمولا از فلنج استفاده می شود در حالی که می توان از مهره ماسوره هم استفاده کرد. این قطعه شامل سه قسمت؛ مادگی، نری و مهره است. در مهره ماسوره با اتصال نری و مادگی، مهره برای آب بندی فشار لازم را ایجاد می کند.
8-بوش لوله کشی
بوش به شکل استوانه است و در دو نوع جوشی و پیچی موجود است. جنس این قطعه از چدن، فولاد، برنج، پلاستیک و فلز می باشد. برای اتصال دو لوله هم قطر و هم راستا از بوش ساده استفاده می شود. برای اتصال دو لوله با قطرهای مختلف هم، بوش تبدیل به کار می رود. همچنین برای تغییر جهت جریان سیال از زانویی و بوش و برای اتصال لوله به شیرآلات از بوش رزوه ای استفاده می گردد.
9- نیپل
نیپل به یک قطعه کوتاه از لوله گفته می شود که دارای رزوه های نر در دو سر انتهایی خود می باشد و برای اتصال دو لوله یا اتصال به سایر اتصالات با رزوه مادگی به کار می رود. برای تغییر قطر لوله در مسیر انتقال سیال و برای اتصال یک لوله به لوله دیگر با قطر بزرگتر یا کوچکتر از نیپل لوله کشی استفاده می شود. انواع نیپل لوله شامل نیپل لوله فنری، نیپل لوله تبدیلی، نیپل دو سر رزوه، نیپل لوله شش گوش و نیپل لوله گالوانیزه می باشد.
10-فلنج
از اتصالات فلنج در صنایع استفاده می شود و اغلب برای مکان هایی کاربرد دارد که انتقال سیال با فشار بالا انجام می شود و حساسیت زیادی وجود دارد. از انواع فلنج می توانیم فلنج لبه تخت، فلنج لبه برآمده، فلنج انتهایی، فلنج کاهنده، فلنج اتصال گردنی و فلنج اتصال حلقه ای را نام ببریم.
جمع بندی
در سیستم های لوله کشی ساختمان، معمولاً لوله ها دارای متراژ مشخصی هستند و گاهی برای تغییر مسیر، نیاز است که لوله ها قطع شده و مجدداً به یکدیگر متصل شوند. این کار با استفاده از اتصالات مخصوص لولهکشی انجام میشود. در این مطلب قصد داریم به معرفی اصلیترین لوله و اتصالات لولهکشی ساختمان بپردازیم و درباره کاربرد هر یک توضیحاتی ارائه کنیم.
مقالات مرتبط:
روش برش و خم کردن لوله پنج لایه
انواع اتصالات لوله پنج لایه و کاربرد آن ها
اتصالات پوشفیت هم جزء گزینهها بودن؟ برای سیستم فاضلاب خیلی تعریفش رو شنیدم.
کاش یک جدول مقایسهای از برندهای مختلف هم در مقاله قرار میدادید.
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است